Կարմիր Սըլթան Եզիդ

ԿԱՐՄԻՐ ՍԸԼԹԱՆ ԵԶԻԴԻ ՏՈՆ

Այս տարի 2010թ. Կարմիր Սըլթան Եզիդի տոնը տեղի կունենա դեկտեմբերի 17-ին:

²Ù»Ý ï³ñÇ ¹»Ïï»Ùµ»ñÇ 13-ó Ñ»ïá ³é³çÇÝ »ñÏáõß³µÃÇ ûñÁ Ù³ï³ÕÇ áã˳ñ »Ý ÙáñÃáõÙ, ë³Ï³ÛÝ Ýáñ í³Ë׳Ýí³ÍÝ»ñÇ ÁÝï³ÝÇùÝ»ñÁ ÍáÙ »Ý å³Ñáõ٠ѳݷáõóÛ³ÉÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ /µ³ñí³ é³¹ÁíÁÝ/, ÇëÏ »ñ»ùß³µÃÇ, ãáñ»ùß³µÃÇ ¨ ÑÇÝ·ß³µÃÇ ûñ»ñÁ ÍáÙ »Ý å³ÑáõÙ µáÉáñÁ /é³¹ÁíÝÁ å³ßÇí»/:

²Û¹ »ñ»ù ûñí³ ÍáÙ»ñÇó ³é³çÇÝ ûñÁ »ñ»ÏáÛ³Ý` ¹»é ÙáõÃÁ ãÁÝÏ³Í ëÇÝáõ Ù»ç ¹ñí³Í ³Ù³Ýáí ×³ß áõ Ùñ·»Õ»Ý »Ý ï³ÝáõÙ ãù³íáñ ѳñ¨³ÝÝ»ñÇÝ` áñå»ë γñÙÇñ êáõÉÃ³Ý º½Ç¹Ç Ë»ñ /å³ï³ñ³·/: ÆëÏ Ù»Ï ûñ ³Ýó, ÑÇÝ·ß³µÃÇ ûñÁ ï³ÉÇë »Ý Ñ³Ý·áõóÛ³ÉÝ»ñÇ Ñ³ó`  /ݳݻ Ë»ñ³ Ùñdz/: ÆëÏ »ñµ ·Çß»ñÝ»ñÁ í»ñ »Ý Ï»ÝáõÙ /»ñ»ù ·Çß»ñ/ ÝáõÛÝ Ó¨áí ѳó »Ý ï³ÉÇë` µ³åÇñÇ å³ßÇíÇ: ´³åÇñÇ å³ßÇíÇÝ ³Û¹ ³ñ³ñáÕáõÃÛ³Ý Ññ»ßï³ÏÝ ¿: ÌáÙÇ µáõÝ ûñÁ` áõñµ³Ã, ³é³íáï í³Õ ëÇÝáõ Ù»ç ³Ù³Ýáí ×³ß áõ Ùñ·»ñ »Ý ï³Ýáõ٠ѳñ¨³ÝÝ»ñÇÝ` áñå»ë γñÙÇñ êáõÉÃ³Ý º½Ç¹Ç  Ñ³ó` å³ï³ñ³·:

àõñµ³Ã ûñÁ º½Ç¹Ç µáõÝ ïáÝÝ ¿: ²Û¹ ëáõñµ ûñÁ, ûñÝ ³½·³ÛÇÝ Ù»Í ïáÝ ¿, µáÉáñÁ å³ñï³¹Çñ ϳñ·áí, Ýí»ñÝ»ñáí å»ïù ¿ ³Ûó»É»Ý ³Û¹ ï³ñí³ Ñ³Ý·áõóÛ³ÉÝ»ñÇ ïÝ»ñÁ, ÙÇÙÛ³Ùó ïÝ»ñÁ, Çñ³ñ Ñ»ï å»ïù ¿ ѳßïí»Ý µáÉáñ ݻճó³ÍÝ»ñÁ, Ëéáí³ÍÝ»ñÁ íÇñ³íáñí³ÍÝ»ñÁ: ´áÉáñÁ å»ïù ¿ ³Ûó»É»Ý Çñ³ñ ïÝ»ñÁ ¨ ßÝáñѳíáñ»Ý ëáõñµ ïáÝÁ: âѳßïíáÕÝ»ñÁ ã»Ý ϳñáÕ »½¹Ç ѳٳñí»É:

            ȳÛɳ ϳ¹ñÇ ³ÙµáÕç ·Çß»ñÁ ù»ý »Ý ³ÝáõÙ: Þ³µ³Ã` ³ñ³ý³ÃÇ ûñÁ ³Ûó»ÉáõÙ »Ý ·»ñ»½Ù³Ý³ïÝ»ñÁ, ³Õáù »Ý ³ÝáõÙ Çñ»Ýó ÷ÇñÇ Ï³Ù ß»ËÇ Ñ»ï:

àõñµ³Ã ûñÁ γñÙÇñ êáõÉÃ³Ý º½Ç¹Ç ïáÝÝ ¿:

гçáñ¹ ß³µ³Ãí³ ÑÇÝ·ß³µÃÇ ûñÁ Þ»ßÙëÇ ïáÝÇ ûñÝ ¿:

Հեղինակ` Խդր Հաջոյան

ПРАЗДНИК КРАСНОГО СУЛТАНА

В этом году праздник Красного Султана состоится в 17 декабря

 ïåðâûé ïîíåäåëüíèê ïîñëå 13-ãî äåêàáðÿ êàæäîãî ãîäà ðåæóò áàðàíà, à ñåìüè íåäàâíî óìåðøèõ âîçäåðæèâàþòñÿ îò ýòîãî êàê ïàìÿòü î ïîêîéíèêàõ (áàðâà ðàäâí), à âî âòîðíèê, ñðåäó è ÷åòâåðã âîçäåðæèâàþòñÿ âñå (ðàäâí ïàøèâý).

Èç ýòèõ òðåõ äíåé ãîâåíüÿ âå÷åðîì ïåðâîãî äíÿ, äî òåìíîòû áåäíûì ñîñåäÿì ðàçäàþò ïîäíîñû ñ åäîé è ôðóêòàìè êàê ìåññà Êðàñíîãî Ñóëòàíà Åçèäà. À äåíü ñïóñòüÿ, â ÷åòâåðã ðàçäàþò õëåá ïîêîéíèêîâ (íàíý õýðà ìðèà). Òðè íî÷è ïîäðÿä âñòàþò è ðàçäàþò õëåá (áàïèðè ïàøèâè). Áàïèðè ïàøèâè ÿâëÿåòñÿ àíãåëîì ýòîé öåðåìîíèè.  ïÿòíèöó óòðîì ðàíî òàêæå ñîñåäÿì ðàçäàþò ïîäíîñû ñ åäîé è ôðóêòàìè êàê õëåá ìåññà Êðàñíîãî Ñóëòàí  Åçèäà.

 ïÿòíèöó åçèäû îòìå÷àþò îñíîâíîé ïðàçäíèê. Ýòîò ñâÿòîé äåíü ÿâëÿåòñÿ áîëüøèì íàðîäíûì ïðàçäíèêîì. Âñå â îáÿçàòåëüíîì ïîðÿäêå ñ ïîäàðêàìè õîäÿò â äîìà ïîêîéíèêîâ, äîëæíû ìèðèòüñÿ òå, êòî â ññîðå. Âñå äîëæíû õîäèòü äðóã ê äðóãó è ïîçäðàâëÿòü ñâÿòûì ïðàçäíèêîì. Íå ñ÷èòàþòñÿ åçèäàìè òå, êòî íå õî÷åò ìèðèòüñÿ.

 íî÷ü Ëàéëà êàäðè âñå âåñåëÿòñÿ.  ñóááîòó â äåíü àðàôàòà ïîñÿùàþò êëàäáèùå, ìîëÿòñÿ âìåñòå ñî ñâîèì ïèðè èëè øåõîì.

Ïÿòíèöà ÿâëÿåòñÿ ïðàçäíèêîì Êðàñíîãî Ñóëòàíà Åçèäà.  ÷åòâåðã ñëåäóþùåé íåäåëè îòìå÷àþò ïðàçäíèê Øåøìñà.

Автор - Хдр Аджоян

Read More

Համերգ նվիրված ազգային փոքրամասնություններին

Դեկտեմբերի 16-ին 2010թ. ազգային փոքրամասնությունները տոնում էին Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմին կից ՀՀ ազգային փոքրամասնությունների ազգային-մշակութային կազմակերպությունների գործունեությունը համակարգող խորհրդի 10-ամյակը:

Հակոբ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնում ընթանում է ՀՀ ազգային փոքրամասնությունների ազգային-մշակութային կազմակերպությունների գործունեությունը համակարգող խորհրդի 10-ամյակին նվիրված հոբելյանական երեկո, որին ներկա է ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը ինչպես նաև Եզդիների Ազգային Միության նախագահ Ազիզ Թամոյանը,  ՀՀ Ազգային Ժողովի պատգամավորներ, կառավարության ներկայացուցիչներ: Միջոցառման շրջանակներում բացված ցուցահանդեսում ներկայացված են Հայաստանում բնակվող ազգային փոքրամասնությունների 11 համայնքների դեկորատիվ արվեստի ցուցանմուշներ, իսկ համերգի ընթացքում նրանք ներկայացնում են իրենց ազգային երգն ու պարը:

Եզդիական համայնքը ներկայացնում էին համերգի մասնակից, եզդիների վաստակավոր երգիչ  Համիկ Թամոյանը, <<Էզդիխանա>> թերթի խմբագիր Խդր Հաջոյանը, Ազիզ Թամոյանի անվան պարի անսամբլի պարուհի Բելլա Հաջոյանը, ղեկավար Օմար Մամոյանը:


Իր խոսքում Եզդիների Ազգային Միության նախագահ Ազիզ Թամոյանը նշեց, որ ազգային փոքրամասնությունների նպատակն է պահպանել իրենց ազգայինը, զարգացնել, առաջ ընթանալ ժամանակի հետ միասին և նախապես շնորհավորեց հոբելյանական երեկոյի կապակցությամբ:

Մշակույթի նախարարության արվեստի վարչության առաջատար մասնագետ Արմենուհի Դեմիրճյանն էլ ասաց, որ Հայաստանը մեծ ուշադրություն է դարձնում ազգային փոքրամասնություններին, եզակի երկրներից է, որ հնարավորություն է տալիս նրանց պահպանել իրենց ազգային արվեստը, զարգացնել այն: Ըստ նրա` Խորհուրդը կարևոր գործունեություն է ծավալում` կապ ապահովելով պետական գերատեսչությունների ու ազգային փոքրամասնությունների միջև: 

Ցուցահանդեսում ներկայացված էին նաև ՀՀ մշակույթի նախարարության կողմից հրատարակված գեղարվեստական գրականություն, իսկ կրթության և գիտության նախարարություն կողմից հրատարակված դասագրքեր ազգային փոքրամասնությունների լեզուներով:
Նշենք, որ Խորհուրդը ստեղծվել է ազգային փոքրամասնությունների կրթական-մշակութային գործունեությանը նպաստելու նպատակով, տարեկան պետբյուջեից 10 միլիոն դրամ է հատկացվում խորհրդի անդամ 11 համայնքները ներկայացնող կազմակերպություններին: 

Նշենք, որ ՀՀ նախագահի 2000թ. հունիսի 15-ի կարգադրությամբ հավանություն է տրվել ՀՀ նախագահի աշխատակազմին կից ՀՀ ազգային-մշակութային կազմակերպությունների գործունեությունը համակարգող խորհրդի ստեղծմանը։ Խորհուրդն ունի 22 անդամ, որոնք ընտրված են ՀՀ ազգային փոքրամասնությունների 11 համայնքներից, յուրաքանչյուրից՝ 2 հոգի:

Խդր Հաջոյան

Read More

Եզդիական Բանաստեղծություն - Әзбәркьрьна Эздики

Сала 1991-е

Шайир - Һамлете Әсәд

Сала 91-е шәвәкә аза,

Әз к’әтмә хәwе аwа бь р’азам,

Хәwна хwә да әз wа һәвраз бум,

Ә’wрәки сьвьк сәр мьн дәрбаз бу.

Мьн го ә’wре әфсәнә,

Щи дәqәке бьсәнә,

Әз гәләки тә дьтьрсьм,

Дьхазьм гьлики бьпьрсьм.

Го qә тö мьн нәтьрсә,

Нә жи гьлиа бьпьрсә,

Р'иа мьн дурә әзе һәр’ьм,

Ә’зизе Ә’мәр әз дьгәр’ьм.

Го Ә’зизе Ә’мәр һәма хут әзьм,

Wәки гьлиа тә дьпьрсьм,

Го wе наһа дьниайе т’әв һәв вә,

Мерхасәки минани тә һәвә,

Ә'зие Ә'мәр П'адше Эздиа

Наве Эздитие бьра ьнда нәвә,

Мәрт’ала Эздиде сәр пьшта тәвә.

Һ’әта тö хwәшви бьвини щьнәтие,

Тö готи бьви п’адше Эздихане,

Шöхла мале бьра бьминә,

Әз готи һәр’ьм пәи шöхла динә.

Мьн чу һ’әрфе Шех Ади анин,

Бәр диwана шеwре данин,

Сава бона наве динә,

Әм нә к’öрдьн әм Эздинә.

Лаwьк р’абун wа сәрәсәр,

Да пешиа щьмә’те Ә’зизе Ә’мәр,

Радио, рожнә’мә, к’ьтев сьредор,

Бәйраqа Эздид пер’а р'акьр жор.

Һ’әта тö хwәшви бьвини щьнәтие,

Тö готи бьхәвьти сава Эздитие.

Read More